Zanimljivosti

 

Kako je oslobođen Beogradski železnički čvor

20.10.2022.

Završna faza borbe za oslobođenje Beograda započela je 14. oktobra 1944. godine. Snage NOVJ i Crvene armije su nadirale sa jugozapada, juga i istoka. Već u prepodnevnim časovima istog dana, neprijatelj je potisnut sa Banjice, a udružene snage partizanskih i sovjetskih boraca su napredovale ka Autokomandi i Slaviji kao i dolinom Topčiderske reke ka Savi, odakle su napade usmerili ka železničkoj stanici – jednoj od najvažnijih strateških tačaka koja je grčevito branjena.

Veći deo grada je oslobođen već 14. i 15. oktobra, a neprijateljske snage su se još držale na liniji Železnička stanica „Dunav“- Narodna skupština – Terazije – zgrade ministarsatva – Železnička stanica „Beograd“ i na Čukarici. Nastavljene su bitke za centar grada iz kojeg su Nemci potisnuti ka Savi 17. i 18. oktobra. Neprijatelj je pružao grčevit otpor upravo u oblasti bloka zgrada ministarstava i železničke stanice.

U ovoj oblasti su vođene krvave borbe. Zgrada Ministarstva saobraćaja i železnička stanica su bile jako utvrđene, ali su 19. oktobra 1944. godine borci 6. ličke divizije i 28. slavonske udarne divizije NOVJ zauzele ova dva objekta. Narednog dana, u zoru, neprijatelj je počeo sa povlačenjem preostalih snaga iz Beograda.

Beogradski železnički čvor u prvim danima posle oslobođenja

Iako je Beograd bio oslobođen, kraj rata je još bio daleko. Linija fronta je pomerena na sever, a jedan od prioriteta je bilo što brže uspostavljanje železničkog saobraćaja. U Beogradskom železničkom čvoru gotovo da nije bilo objekta koji nije pretrpeo razaranja.

Odmah po potiskivanju neprijateljskih snaga, vojne jedinice NOVJ i Crvene armije su zaposele beogradsku železničku stanicu. Za komandanta stanice je postavljen poručnik NOVJ Ljubomir Alavantić, koji je pre rata bio železnički službenik, a njemu se pridružio i jedan major Crvene armije, takođe železničar. Na području beogradske stanice se prvo započelo sa razminiravanjem terena.

Beogradski mostovi su takođe staradali tokom rata. Most na Savi je porušen još 1941. godine od strane Jugoslovenske vojske, a okupator ga je priveo nameni već naredne godine. Sledeće razaranje most je pretrpeo tokom savezničkog bombardovanja u septembru 1944. godine. Slična sudbina je zadesila i most preko Dunava koji je porušen tokom aprilskog rata, provizorno obnovljen 1942. godine i razoren prilikom neprijateljskog povlačenja 1944. godine.

Razaranja je doživeo i ložionički kompleks u kojem je vodotoranj potpuno porušen, kolosečna mreža, kolosečna postrojenja i administrativne zgrade. Zgrada topčiderske stanice je takođe stradala u ratu, a ulogu stanične zgrade je preuzela zgrada nekadašnje dvorske čekaonice.

Važnu tačku u Beogradskom železničkom čvoru je predstavljala Železnička stanica „Zemun“ koja je bila najisturenija u odnosu na front i sa koje su polazili vozovi namenjeni snabdevanju trupa na frontu, kao i vozovi koji su ranjenike sa Sremskog fronta prevozili ka bolnicama u zaleđu.

Obnova Čvora

Odmah po oslobođenju, zaposleni na železnici su se javili na svoja nekadašnja radna mesta, a rukovođenje je preuzeo nekadašnji pomoćnik šefa beogradske stanice Sava Jordanović. Jordanović je taj posao obavljao do postavljanja prvog posleratnog šefa beogradske stanice, Stanka Dobovšeka. Najveći izazov je prestavljala obnova teško oštećenih železničkih postrojenja koju je trebalo obaviti što hitnije. Kao dodatni problem se pojavio nedostatak mehanizacije. Sve se radilo ručno.

Obnova je započeta raščišćavanjem ruševina, a pretpostavlja se da je na tim poslovima radilo oko 3.000 ljudi. Već u prva tri dana je osposobljen kolosek do Topčidera, a raščišćavanje terena kod mosta na Savi započeto je već početkom novembra.

U prvoj godini

Tokom zime 1944/45. godine osposobljeni su najvažniji koloseci beogradske železničke stanice, a nameni su privedene i neke od prostorija u putničkoj zgradi i „maloj stanici“ koja se nalazila između Pošte i glavne stanične zgrade.

Uzani kolosek je proradio već 19. decembra 1944. godine kada je pošao prvi direktan voz od Beograda do Sarajeva preko Čačka. Kako su mostovi bili porušeni, prevoz robe iz Zemuna u Beograd je obavljan preko trajekta koji je proradio 17. januara 1945. godine.

Na prvu godišnjicu oslobođenja Beograda objavljen je izveštaj o postignutim rezultatima. U roku od godinu dana delimično su obnovljeni objekti poput zgrade beogradske železničke stanice, stanice „Topčider“, postaje „Senjak“, stanice „Čukarica“, ložionice… Osim toga, promenjeno je 54.000 metara koloseka i obnovljena su dva manja mosta.

 

Sedamdeset pet godina od obnove drumsko-železničkog mosta preko Dunava

29.11.2021.

Na današnji dan pre 75 godina svečanim presecanjem vrpce Josip Broz Tito pustio je u saobraćaj drumski deo drumsko-železnčkog mosta preko Dunava, dok je prvi voz preko obnovljenog „Mosta Crvene armije“ prošao je 7. novembra 1946. godine.  Opširnije…

 

Pozdrav sa topčiderskom stanicom

30.9.2021.

Jedna od najlepših stanica u Beogradu, železnička stanica u Topčideru, od 1.oktobra ove godine prestaje sa radom. Ovo bi možda promaklo kao sasvim obična vest da nije reč o železničkoj stanici koja ima najneobičniju istoriju na čitavoj srpskoj železničkoj mreži. Svega dvadesetak minuta vožnje od centra Beograda, skrivena među rastinjem, stoji prizemna, ali reprezentativna građevina osnove oblika slova „T“, sa stubovima ukrašenim volutama na peronskoj i na uličnoj strani. Opširnije…

Poštanska marka „75 godina od obnove drumsko-železničkog mosta preko Dunava“

5.5.2021.

Železnice Srbije“ ad u saradnji sa Javnim preduzećem „Pošta Srbije“ pripremile su u okviru izdanja „Građevina“, prigodnu poštansku marku ,,75 godina od obnove drumsko-železničkog mosta preko Dunava“, koja je uvrštena u Program izdanja za 2021. godinu. Marka je puštena u opticaj 29. aprila. Za prikaz ovog važnog istorijskog događaja u formi umetničke minijature korišćena je foto-dokumentacija iz Fonda Železničkog muzeja u sastavu „Železnice Srbije“ ad, a za umetnički realizaciju bila je zadužena Anamari Banjac, akademski slikar. Opširnije…

 

Pre osamdeset godina u bombardovanju izgorela zgrada Železničke stanice

6.4.2021.

Pre osamdeset godina, u nedelju, 6. aprila 1941. godine, iz pravca Rumunije, počeli su da doleću nemački bombarderi, koji su, u talasima, bombardovali Beograd. Na beogradskoj železničkoj stanici bilo je samo dežurno osoblje, prema nekim podacima oko 300 ljudi. U sedam ujutro je, prema redu vožnje, polazio putnički voz za Valjevo, pa je u vestibilu i na peronima bilo dosta putnika.  Opširnije…

Fotografija iz fundusa Železničkog muzeja

 

Inicijali nepoznatog majstora

29.3.2021.

Zgrada nekadašnjeg Ministarstva saobraćaja, danas Poslovna zgrada „Železnica Srbije“, uživa status spomenika kulture i ove godine navršava devedeset godina postojanja. U toku su radovi na restauraciji zgrade, a prilikom zamene prozora koji gledaju prema jednom od atrijuma, otkriven je natpis urezan u ugrađene opeke. U gornjoj opeki su, ćiriličkim pisanim slovima, urezani inicijali „F.V“, a u donjoj je urezana godina „1929“. Prema godini, tipu slova i jasnim tragovima urezivanja zaključujemo da je natpis nastao tokom gradnje zgrade. Pretpostavlja se da je „autor“, verovatno neko od majstora angažovanih na gradnji, koji je koristio neku vrstu oštrog dleta da bi u opeku uklesao  svoje inicijale i godinu.

Podsećamo da je zgrada izgrađena na mestu nekada poznatom kao Stara Šivara, u stilu eklektičkog neoklasicizma i delo je arhitekte Svetozara Jovanovića, profesora Beogradskog Univerziteta. Ovu izuzetno raskošnu zgradu krase sklupture Tome Rosandića, Lojza Dolinara i drugih poznatih skulptora. Postoji podatak da je gradnja koštala 175 000 000 dinara i da je prvi projekat izrađen 1921. godine, ali se, zbog nedostatka sredstava, sa gradnjom započelo tek 1927. Gradnja je trajala do 1931. godine.

 

Čuvar istorije, tradicije i bogatog kulturnog nasleđa – Železnički muzej

1.2.2021.

Na današnji dan, pre 71. godinu osnovan je Železnički muzej u Beogradu – jedini muzej na tlu tadašnje FNRJ i drugi tehničko-istorijski muzej u Srbiji. Rešenje o osnivanju Železničkog muzeja 1. februara 1950. godine potpisao je Todor Vujasinović, ministar železnica FNRJ. Opširnije...

 

Uzani kolosek između stajališta Senjak i teretne stanice Sava

14.1.2021.

 

Železnica na tlu Beograda je dosta stradala tokom savezničkih bombardovanja krajem Drugog svetskog rata i tokom završnih ratnih operacija. Odmah po oslobođenju grada, započelo se sa raščišćavanjem ruševina i provizornim osposobljavanjem železničkih objekata, kako bi se saobraćaj što pre uspostavio.

Uzana pruga Beograd – Čačak – Sarajevo je je puštena u saobraćaj već 19. decembra 1944. godine, no, još uvek nije postojala veza stanice Čukarica sa teretnom stanicom Sava, tako da je prevoz robe bio izuzetno otežan.

Već u januaru 1945. godine, sudeći po tekstovima koji su objavljivani u dnevnoj štampi iz tog doba, izgrađen je i predat saobraćaju novi uzani kolosek na stajalištu Senjak, koji je služio za utovar i istovar robe. Time se bitno olakšao prevoz tereta do stanice Čukarica. Istovremeno, u stanici Senjak, otvorena je i sporedna blagajna.

 

Savski železnički most – beogradski feniks

31.12.20210.

Most na Savi, prvi beogradski most, zajednički su izradile Srbija i Austrougarska davne 1884. godine u sklopu velike izgradnje železnice koja je, preko srpske teritorije, povezivala centralnu Evropu sa Orijentom. Prvi voz koji je prešao preko ovog mosta, bio je dvorski voz kojim je, 20. avgusta 1884. godine, kralj Milan otputovao u Beč. Od tada, istorija ovog mosta je istorija stalnih razaranja i obnova.

Most je teško stradao prve noći po objavi rata 1914. godine, a obnovljen je tokom rata da bi ga okupator ponovo, prilikom povlačenja razorio. Nakon  završetka Velikog rata most je obnavljan  do 1922. godine. Aprila 1941. godine most je ponovo  porušen, kada ga je jugoslovenska vojska digla u vazduh.  Provizorno je obnovljen tokom rata, no, srušen je tokom savezničkih bombardovanja 1944. godine. Oštećenja su bila toliko velika, da se neko vreme razmišljalo o podizanju novog mosta, nizvodno. Ipak, odlučeno je da se diže stari most koji je svečano otvoren 31. decembra 1945. godine, u prisustvu tadašnjeg ministra saobraćaja FNRJ Todora Vujasinovića.

 

137 godina od dolaska prvog voza u Zemun

15.12.2020.

Srbija se, na Berlinskom kongresu 1878. godine, obavezala da će graditi prugu Beograd – Niš, a Austrougarska, da će svoju železničku mrežu povezati sa novoizgrađenom srpskom prugom. Tako je prvi  voz je stigao u Zemun  10. decembra 1883. godine, a već naredne počinje gradnja deonice od zemunske stanice do Savskog mosta.

Stanična zgrada, nalazila se preko puta današnjeg hotela „Jugoslavija“. Budući da je Zemun bila pogranična stanica,  prva u koju bi putnik sa Istoka ušao na austrougarsku teritoriju, izgled ovog objekta je bio reprezentativan.  Stanični kompleks je imao, osim putničke zgrade, carinarnicu, ali i ložionicu sa okretnicom.

U periodu između dva rata, ova stanica preuzima deo poslova vezanih za denčane pošiljke i poslove ranžiranja. Kao ranžirna služi sve do 1970. godine, do gradnje ranžirne stanice u Makišu. Rušena je u etapama, a poslednji objekti staničnog kompleksa su porušeni decembra 1974. godine.

Povodom proslave Dana oslobođenja Zemuna, 22. oktobra 1984. godine, na platou ispred hotela „Jugoslavija“ postavljeno je spomen obeležje posvećeno železničkoj mreži između Zemuna i Beograda. Spomen obeležje obuhvata pet sačuvanih stubova koji su se nekada nalazili u čekaonici stanične zgrade u Zemunu, kao i nekoliko metara šinskog polja – rad arhitekte Miluna Stambolića.

Fotografija iz fundusa Železničkog muzeja

 

Druga najstarija pruga na tlu Srbije

17.11.2020.

Pruga  Banatsko Aranđelovo – Vrbica – Valkanj – Kikinda – Banatsko Veliko Selo u dužini od 54 kilometara  predata je na upotrebu 15. novembra 1857. godine. Ona je prelazila preko današnje teritorije Srbije i povezivala Segedin i Temišvar. Car Franc Jozef je ovom prugom,  1876. godine,  putovao na otvaranje Sueckog kanala.

Prugu je gradilo društvo St.E.G. – „Carsko kraljevsko privilegovano društvo austrijskih železnica“.  Ona je imala veliki značaj i uticaj na društveni i ekonomski razvoj naselja kroz koja je prolazila, naročito na grad Kikindu.

Posle drugog svetskog rata pruga je izgubila na značaju, jer je rušenjem mosta kod Segedina veza sa Budimpeštom prekinuta.

Fotografija snimljena 2012. godine

 

Na današnji dan:  Uzana pruga do Aranđelovca

10.11.2020.

Uzana pruga Mladenovac – Aranđelovac, saobraćaju je predata 10. novembra 1904. godine, tri godine nakon početka gradnje (1901.). Aranđelovac je i tada bio prepoznat kao turističko mesto, banja sa izvorima kisele vode, ali i kao lokalitet bogat ugljem, mermerom i glinom.

Za potrebe udobnog prevoza putnika, Srpske državne železnice (SDŽ) nabavile su 1903. godine. motorna kola. Reč je, u stvari, o putničkim kolima sa malom parnom lokomotivom na čelu. Kola su imala dvanest sedišta druge i četrdeset sedišta treće klase, a razvijala su brzinu od 60km/h. Prva kola ovog tipa u svetu su se pojavila 1890. godine, pa se može reći da Srbija nije kasnila za svetom.

Zbog čestih kvarova, kola su povučena iz saobraćaja tri godine kasnije.

Fotografija iz fundusa Železničkog muzeja

 

Na današnji dan : Beograd je imao uzanu prugu

30.10.2020.

Dvadesetih godina HH veka, odlučeno je da se uzana pruga Lajkovac – Obrenovac produži do Beograda. Radovi su započeti u februaru 1926. godine.  Pruga,  duga 39,6 kilometara , predata je saobraćaju 30. oktobra 1928. godine.

Uzani kolosek u beogradskoj stanici,  dug 488,60 metara, nalazio se u produžetku prvog perona, pored Pošte 2, paralelno sa današnjom savskom ulicom.

Kada je putnička zgrada Železničke stanice Beograd teško stradala u bombardovanju 1942. godine, Nemci su na mestu nekadašnjeg brzovoznog magacina, koji se nalazio između stanične zgrade i zgrade pošte, izgradili montažni objekat. On je, tokom rata, imao funkciju stanične zgrade za unutrašnji saobraćaj, a u posleratnom obavljao funkciju stanične zgrade uzane stanice.

Odluka o ukidanju uzanog koloseka od beogradske stanice do Čukarice doneta je  8. maja 1960. godine. Montažni objekat podignut 1942. godine je srušen, a uzani koloseci demontirani. Na mestu porušene stanice uzanog koloseka,  postavljen je prvi levi kolosek.

Fotografija iz fundusa Železničkog muzeja

 

Svečano proslavljena decenija proboja solunskog fronta

7.10.2020.

Povodom desetogodišnjice proboja solunskog fronta, 6. i 7. oktobra 1928. godine, u Beogradu su održane velike svečanosti.

Na beogradsku stanicu su pristizale brojne visoke zvanice iz zemalja saveznica u prvom svetskom ratu: iz Francuske Franše d`Epere, velika delegacija iz Italije, kao i predstavnici Velike Britanije. Bila je tu, takođe, i delegacija iz Čehoslovačke. U prisustvu najviših oficira visoke goste dočekivao je Kosta Kumanudi, tadašnji gradonačelnik Beograda.  Peron železničke stanice, kao i čitav grad , bio je iskićen vencima i trobojkama.

U gradu su organizovane parade, a tokom svečanosti, otkriven je „Pobednik“ i otvoreno Veliko stepenište na Kalemegdanu.

Fotografija preuzeta sa sajta www.monopolist.rs

 

136 godina prve srpske pruge

15.9.2020.

Na današnji dan, davne 1884. godine, Srbija je ostvarila višedecenijski san. Toga dana je javnom saobraćaju predata prva srpska pruga Beograd – Niš.  Opširnije…

 

 

 

Na današnji dan: Prva srpska pruga Beograd – Niš puštena u saobraćaj

4.9.2020.

Prva srpska pruga Beograd – Niš  svečano je puštena u saobraćaj 4. septembra 1884. godine. U 8.00 sati izjutra na beogradskoj stanici je izvršeno bogosluženje, a u 8:30 i 8.34 sati pošla su, put Niša, dva svečano opremljena voza, svaki sastavljen od po devet kola. U prvom vozu bili su pozvani gosti, stranci i članovi francuske uprave, uključujući i direktora Amiljoa, dok su u drugom vozu bili članovi srpske vlade i ostali gosti.

Dva dana pre svečanog puštanja pruge u saobraćaj,  sa beogradske stanice je pošao prvi voz (Dvorski voz), kojim je kralj Milan, sa porodicom, otputovao u Beč.

Za potrebe saobraćaja na pruzi Beograd – Niš, 1884. godine iz Kemnica je naručeno 12 lokomotiva, najsavremenijih za to vreme. Lokomotive su razvijale maksimalnu brzinu od 55km/h, a korišćene su za vuču težih putničkih i mešovitih vozova.

Kola koja su 1884. godine nabavljena za saobraćaj na prvoj srpskoj pruzi su, u štampi tog vremena,  opisana kao vrlo luksuzna – pravi mali saloni. Kola prvog razreda su imala sedišta presvučena finim crvenim plišem. Kao posebna pogodnost, navodi se da je, u svakoj kabini postojao po jedan grejač, čega nije bilo ni na austrijskim ni na ugarskim železnicama, bila su opremljena i ventilatorima, a osvetljenje je bilo na tavanici. Kola 2. razreda su imala sedišta presvučena finom kožom, a za kola 3. razreda se kaže da su bila udobna i lepa.

Fotografije: Strane Srpskih novina od 21. i 23. avgusta 1884. godine

 

Na današnji dan: Bela Crkva dobila prugu

20.8.2020.

Prva železnička pruga normalnog koloseka na teritoriji  Srbije, Oravica – Jasenovo – Bazijaš duga 63 kilometara, puštena je u rad na današnji dan 1854. godine. Deo  te  pruge,  u  dužini  od  27km,  prelazio  je  preko  teritorije  srpskog  dela  Banata  i  to  od  Jama  (drž.  granica),  preko  Jasenova,  Bele  Crkve  i  Vračevog  Gaja,  ka  državnoj  granici.

Već  1855.  godine,  pruga  je  ponuđena  na  prodaju,  a  otkupljuje  je  Carsko – kraljevsko  privilegovano  društvo  državnih  železnica (St.E.G).  Naredne, 1856. godine  u  novembru,  pruga koja je namenski građena za potrebe rudnika,  puštena je za  javni  saobraćaj sa lokomotivskom  vučom, umesto dotadašnje konjske.

Belocrkvanska  železnička  stanica  smeštena  je na periferiji  Bele  Crkve, a pored  zgrade je bilo stajalište  za fijakere.

 

Spomenici stare pruge

5.8.2020.

U sklopu modernizacije i elektrifikacije jugoslovenskih železnica, 1970. godine je ukinuta  deonica pruge Beograd – Budimpešta koja je, kroz Zemunski usek, vodila do stare železničke stanice Zemun, a, odatle, preko mesta gde se danas nalaze moderni novobeogradski blokovi, do mosta na Savi. Pruga je ubrzo demontirana, stanična zgrada u Zemunu, preko puta hotela „Jugoslavija“ porušena, a kao sećanje na železnicu koja je prolazila kroz sam centar Zemuna, ostala su samo dva železnička objekta. U ulici Radoja Dakića,  objekat nalik na tunel, sa kućama sa leve i desne strane. Betonska konstrukcija neobjašnjiva velkom broju građana Zemuna, samo stari Zemunci znaju o čemu se radi – podvožnjak iznad kojeg je prolazila pruga. Skriven između modernih građevina Novog Beograda, stoji i jedan likovni signal koji je pripadao kompleksu zemunske železničke stanice.

 

 

Srebrni budak  – početak gradnje srpskih železnica

15.7.2020.

Na današnji dan, davne 1881. godine, svečano je otpočela gradnja prve srpske železnice – početak ostvarivanja višedecenijskog sna o povezivanju Srbije sa Evropom i Orijentom tim, za to doba, najmodernijim vidom saobraćaja.

Kraj mosta na Mokroluškoj rečici tik uz Topčiderski put, u močvari zarasloj u korov negde u blizini današnjeg „Mostara“,  u prepodnevnim časovima okupio se silan svet. Uskoro su pristigli i knez Milan Obrenović, kneginja Natalija, ministri, kao i predstavnici Generalne Unije iz Pariza, sa kojom je, februara meseca iste godine zaključena Konvencija o gradnji pruge Beograd – Niš.

Svečanost je započela osvećenjem vodice, a bogosluženje je obavio mitropolit Mihajlo. Po završetku službe, uz pucnje topova i klicanje okupljenih građana, knezu Milanu je ceremonijalno predat srebrni budak, kojim je on tri puta zakopao zemlju. To je zaista bio veliki dan za Srbiju.

«Srpske novine» su tada zabeležile: «Juče (21. juna 1881. godine)* u prestonici našoj obavljena je svetkovina, u  našoj zemlji do danas neviđena naša svetkovina, srećno započeto građenje  prve srpske državne železnice… Na mokroluškoj rečici, između Beograda i Topčidera…njegovo visočanstvo imalo je da budakom iskopa zemlju u znak otpočetoga građenja prve srpske državne železnice… Predstavnik preduzimača g. Savan predade ministru građevina G. Gudoviću na jastuku od crvene kadife  srebrni budak, koga  gospodin Ministar opet predade njegovom  Visočanstvu s molbom da njegovo Visočanstvo blagoizvoli udariti temelj prvoj srpskoj državnoj železnici, što njegovo Visočanstvo uz gromovito «živeo» cele publike i  i pucnjavu topova, svojeručno učini, zakopavši tri puta budak u zemlju. U istom trenutki zahori se  burno «ura» iz redova radnika, koji behu namešteni na prugi, pripravni da na taj znak otpočnu železničku radnju, koju iza svečanoga toga trenutka živo i nastaviše.»

* po julijanskom kalendaru

Forografija preuzeta sa sajta www.znanje.org

 

„Dugo putovanje“ jednog reljefa

14.7.2020.

Originalni projekat putničke zgrade železničke stanice u Beogradu, koji je izradio Vilhelm fon Flatih je predviđao da timpanon iznad portala bude ukrašen monumentalnim reljefom sa predstavom dva krilata lava koji, sa obe strane, pridržavaju grb Kraljevine Srbije. Tako je i bilo.

Kada je, 1885. godine, stanična zgrada predata na upotrebu, svi oni koji su ulazili i izlazili sa železničke stanice, prolazili su ispod bogato dekorisanog timpanona. Brojni istoričari arhitekture smatraju da portal krunisan grbom simboliše otvaranje Kraljevine Srbije prema svetu, tačnije, prema Evropi.

Reljef je odolevao razaranjima i vremenu sve do kraja drugog svetskog rata kada je, u sklopu radova na obnovi teško oštećene stanične zgrade, uklonjen. Uskoro su se, na njegovom mestu, pojavila nova ideološka obeležja – petokraka zvezda. Vremenom i to obeležje nestaje i timpanon ostaje bez centralnog reljefa sve do današnjih dana.

Februara 2020. godine, reljef je rekonstruisan i ponovo krasi zgradu stare beogradske stanice.

Razglednica iz fonda Železničkog muzeja a fotografija iz arhive Medija centra „Železnice Srbije“ ad

 

Pre pola veka : Prvi voz sa elektro lokomotivom u prestonici

30.5.2020.

U Beograd je, 30. maja 1970. godine, iz Zagreba stigao prvi voz koji su vukle dve električne lokomotive. Voz sa 300 putnika svečano je ispraćen iz Zagreba tačno u 9:00 časova, a još svečanije dočekan u Beogradu u 13:32 časa. Na peronima beogradske železničke stanice se okupila masa sveta, kao i predstavnici rukovodstva SR Srbije i Grada Beograda.

Motorvođa prve je bio Ivo Petro, radnik Sekcije za vuču Zagreb, a vozovođa Božo Pešo. Lokomotiva kojom su upravljali, pripadala je seriji JŽ 441, a proizvedena je u fabrici „Rade Končar“ u Zagrebu. Drugom lokomotivom je upravljao motorvođa Mato Vukolić.

U sastavu voza nalazila se i dizel lokomotiva serije JŽ646, za slučaj da se desi nešto nepredviđeno.

U Skupštini grada je priređen svečani prijem, a po završenoj svečanosti  voz je, tačno u 17 časova, pošao natrag za Zagreb.

Fotografija preuzeta iz „Železničkih novina“ od 3.juna 1970. godine